Reizigers Patty en Peter Hartog genoten in maart van dit jaar van een 24-daagse rondreis door India en Bhutan. Zij schreven een kort verslag van hun ervaringen in Bhutan en deelden een aantal mooie foto's.
Bhutan was een bestemming die al jaren op ons lijstje stond. Mede omdat er zo weinig toerisme is en de cultuur nog echt authentiek. Het is ook een land waar je niet zo snel naartoe gaat vanwege het prijskaartje, je moet er nl. $250,- per persoon per dag besteden! Een rechtstreekse vlucht naar Paro is er niet, in ons geval vlogen we via Delhi. Aangezien de vlucht vanuit Amsterdam midden in de nacht aankomt in Delhi, stond dezelfde ochtend vroeg een fietstocht in het oude Delhi gepland. Even doorbijten omdat je nauwelijks kunt slapen, maar dan krijg je ook wat! Delhi joeg bij mij de wijzertjes in het rood: de drukte, de rotzooi, de armoede, de bedelaars en het verkeer. Ondanks dat is het een absolute aanrader: bussen, motors, tuf tuf's, karren, koeien, voetgangers persen zich toeterend en slingerend door de stad. Een enorme chaos, en toch gaat het goed.
Wanneer je je wilt onderdompelen in een cultuur die ver van de onze staat, is Bhutan je land. Je kan er helaas niet zonder begeleiding reizen, maar dat heeft er denk ik ook voor gezorgd dat de mensen en de cultuur nog niet heel erg door ons westerlingen zijn beïnvloed. De mensen zijn heel vriendelijk en nieuwsgierig naar je en zullen je veel vragen stellen. Wanneer je niet van tempels houdt, raden we je dit land af, want heel veel van het leven vindt plaats in en om de Dzongs. Deze schitterende bouwwerken fungeren als religieuze, militaire, bestuurlijke en sociale centra voor hun district en je zal er al snel een stuk of 10 bezoeken. Er zijn ook kloosters waar je warm welkom geheten wordt, helaas mag je meestal binnen niet fotograferen of filmen. De monniken of de lokale bevolking willen je graag uitleg geven over alles wat je daar kan zien. Niet iedereen spreekt Engels, maar met handen en voeten en met de hulp van de gids kom je een heel eind.
De wegen blijven bij momenten zeer spectaculair, met recht behoren deze op sommige plekken tot de gevaarlijkste van de wereld, met name in het oosten van het land. Ze bieden regelmatig schitterende panorama's, terwijl steile bergwanden en watervallen voorbijglijden. Toerisme is er in dit gedeelte van het land nauwelijks. De hotels zijn eenvoudig maar schoon. Men doet er alles aan om het de enkele toeristen die er zijn, naar de zin te maken. Naarmate je verder naar het westen komt, worden de wegen beter en is er meer toerisme.
Wanneer ik aan onze rondreis Bhutan terugdenk zijn vooral de rust en vriendelijkheid die de mensen uitstralen, het mystieke en mooie geloof en de schitterende natuur, de zaken die boven komen drijven. We hebben het Chezu festival in Paro meegemaakt en je kijkt je ogen uit met de kleurrijke outfits, de bijzondere dansen en muziek en de vrolijkheid van de mensen. Prachtig om te zien hoe de mensen zich " optutten" om naar de voorstellingen te komen kijken en een zegening te halen. Pinnen kan je op veel plaatsen, maar is in principe ook niet nodig omdat alles van tevoren al betaald is, en de dollar of indiaase rupee worden ook aangenomen.
Bhutan is een land waar je, ondanks de inspanning die je levert, helemaal tot rust komt. Het is heerlijk om een flinke wandeling te maken naar een van de kloosters, met als hoogtepunt het Tigersnest in Paro. Dit klooster, dat als het ware tegen een rotswand gekleefd lijkt, heeft zonder twijfel de meest spectaculaire ligging van alle gebouwen in Bhutan. Hijgend en puffend aangekomen verbaas je jezelf dat die monniken dat dagelijks doen! Als je daar dan zit en luistert naar de gebeden, word je zo rustig. Die geluiden (ook van de muziekinstrumenten) zijn echt om kippenvel van te krijgen. De kloosters en dzongs lijken vrij veel op elkaar, maar we konden er echt geen genoeg van krijgen. Hoe knap is het houtsnijwerk en beschilderingen op de gevels. Met recht een monnikenwerk! Het leven op straat is er zo rustig, de mensen in traditionele kleding, de marktjes, de vredigheid. Het lijkt wel een sprookje. Nergens verkeerslichten en toch is alles zo gedisciplineerd. Daar kunnen we in ons land nog heel wat van leren.
Met onze chauffeur Mohan en onze gids Nawang is de reis een prachtervaring geworden. Een aanrader!